Kayseri Kalesi, Roma döneminden Osmanlı’ya uzanan yaklaşık bin 700 yıllık geçmişiyle Anadolu’nun en önemli tarihi savunma yapıları arasında yer alıyor. Kaleye ilişkin en eski bilgiler, M.S. 3. yüzyılda Roma İmparatoru III. Gordianus dönemine ait sikkelerde yer alıyor.
Tarih boyunca Romalılar, Bizanslılar, Danişmentliler, Selçuklular, Dulkadiroğulları, Karamanlılar ve Osmanlılar tarafından inşa edilen, onarılan ve genişletilen kale, birçok medeniyetin izlerini taşıyor. Günümüze dış surların sınırlı bir bölümü, iç surların ise büyük kısmı ulaşmış durumda.
Dış kale ve surlar
Kayseri kent merkezinde geniş bir alanı kapsayan dış kale ve şehir surlarının, ilk olarak M.S. 3. yüzyıl ortalarında inşa edildiği, Bizans İmparatoru Justinianus döneminde ise savunma amacıyla daraltılarak onarıldığı biliniyor. Günümüzde dış surlardan yalnızca bazı burçlar ve sınırlı kalıntılar ayakta bulunuyor.
Tarihi kayıtlara göre, Roma ve Bizans dönemlerine ait surlar Selçuklu Sultanları I. İzzeddin Keykavus ve I. Alaeddin Keykubad dönemlerinde kapsamlı şekilde tamir edildi. Bu onarımlara ait kitabeler, Kayseri Müzesi depolarında muhafaza ediliyor.
Dış kale surlarında Boyacı Kapı, Kiçi Kapı, Sivas Kapısı, Demir Kapı ve Yeni Kapı olmak üzere beş ana kapı bulunuyor. Yeni Kapı’nın Osmanlı döneminde Sultan II. Selim zamanında genişletildiği, kitabelerden anlaşılıyor.
İç kale ayakta
Dış surların içinde yer alan İç Kale, müstakil yapısıyla dikkat çekiyor. Selçuklu, Karamanlı, Dulkadiroğulları ve Osmanlı dönemlerinde onarılan yapı, günümüzde de büyük ölçüde sağlamlığını koruyor.
İç Kale’de köşeler ve kenar duvarlar boyunca dikdörtgen planlı 18 burç yer alıyor. Kuzeydoğu ve güneybatı yönlerinde iki ana kapısı bulunan kalenin çevresinde geçmişte savunma amaçlı su hendekleri bulunduğu biliniyor. İç bölümde yer alan caminin ise Kayseri’nin Osmanlı yönetimine geçmesinin ardından Fatih Sultan Mehmet döneminde, Gedik Ahmet Paşa nezaretinde yaptırıldığı ifade ediliyor.
Günümüzde Kayseri Kalesi’nin iç bölümü, yoğun ticari faaliyetlerin sürdüğü canlı bir alan olarak kentin tarihi dokusunu yaşatmaya devam ediyor.