Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Bosna Hersek, Kuzey Makedonya gibi Türk ve Müslüman nüfusun yoğunlukta yaşadığı Balkan ülkelerinde tarihi, kültürel çalışmalarını sürdürüyor. TİKA Başkan Yardımcısı Dr. Mahmut Çevik bu kapsamda Bosna Hersek'i ziyaret ederek bölgedeki projeleri ve çalışmaları yakından takip etti.
Gelişmeleri kaçırmayın! Avrupa’dan ve dünyadan en güncel haberler artık cebinizde.
- WhatsApp kanalımıza katılın, özel haberler ve analizlere anında ulaşın
- Anlık bildirimlerle sıcak gelişmeleri ilk siz öğrenin
Çevik, Bosna Hersek'te soykırımda eşlerini ve çocuklarını kaybeden anneleri ziyaret etti
Çevik, Bosna Hersek ziyaretinde Srebrenitsa'da soykırıma maruz kalan Müslümanları da unutmadı. Çevik, TİKA'nın üstlendiği Potoçari Anma Merkezi Soykırım Kurbanlarını Anma Müzesi ziyaret ederek tadilat çalışmalarını inceledi. Öte yandan Çevik, Srebrenitsa ve Jepa Anneleri Derneğinde eşlerini ve çocuklarını soykırımda kaybeden annelerle bir araya geldi.
TİKA Başkan Yardımcısı Çevik sosyal medya paylaşımında, "Srebrenitsa’da eşlerini, çocuklarını ve diğer yakınlarını soykırıma kurban veren anneler ile buluştuk. Srebrenitsa ve Jepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subaşiç ve Boşnak anneler Srebrenitsa Soykrımı’nın tanınması ve gerçeklerin tüm dünyaya duyurulması için 28 yıldır çalışıyor" ifadelerini kullandı.
Srebrenitsa’da eşlerini, çocuklarını ve diğer yakınlarını soykırıma kurban veren anneler ile buluştuk. Srebrenitsa ve Jepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subaşiç ve Boşnak anneler Srebrenitsa Soykrımı’nın tanınması ve gerçeklerin tüm dünyaya duyurulması için 28 yıldır çalışıyor.
Srebrenitsa'da neler oldu?
Takvimler 11 Temmuz 1995’i gösterdiğinde dünya, insanlık tarihinin gördüğü en korkunç olaylardan birine tanık oldu. Srebrenitsa’da 8 bin 372 Müslüman Boşnak hunharca katledildi. Bu, II. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da yapılan en büyük katliam olarak hafızalara kazındı. Aradan geçen 27 yıla rağmen Srebrenitsa’nın acısı dinmedi. Srebrenitsa’da yaşanan olayların başlangıcı, Yugoslavya’nın parçalanmasına dek uzanıyor. Yugoslavya, 1986-1992 yılları arasında yaşanan iç savaşlar sonrası parçalandı. Ardından 1992’de Aliya İzzetbegoviç önderliğinde yapılan referandumla Bosna-Hersek bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık kararı ABD, Batılı ülkeler ve BM tarafından kabul edildi. Ancak bu durum Bosna Savaşı’nın çıkmasını engelleyemedi. Sırplar, bölgedeki Boşnak ve Hırvatları uzaklaştırmak için harekete geçti. Kısa sürede Boşnak şehirlerinin pek çoğu işgal edildi.
Birleşmiş Milletler, Bosna’da sivil halkı korumak için altı yerleşim birimini güvenli bölge ilan etti. Srebrenitsa da onlardan biriydi. Güvenli bölge ilan edildikten sonra şehrin 24 bin civarı olan nüfusu 60 bini geçti. Sırp zulmünden kaçanlar Srebrenitsa’ya sığınıyordu. Sırpların Srebrenitsa’ya yaklaştığını gören halk, Hollandalı Birleşmiş Milletler askerlerden kendilerini savunmalarını istedi. Ne var ki bu istekleri kabul edilmedi. Boşnaklar, şehir güvenli bölge ilan edildiğinde ellerindeki silahları teslim etmişlerdi. Sırp ordusu yaklaşırken en azından bu silahların iade edilmesini istediler ama kabul ettiremediler. Dolayısıyla tamamen savunmasız kaldılar.
Katliam günlerce sürdü
1995 Temmuz’unda Sırp güçleri, Srebrenitsa’daki Hollandalı Birleşmiş Milletler güçleriyle anlaşarak şehri hedef aldı. Savaş sırasında şehrin güvenliğini sağlayan Hollandalı Komutan Thom Karremans kontrolü Sırplara teslim etti. Sırpların, Ratko Miladiç komutasında Srebrenitsa’ya girmesiyle insanlık tarihinin gördüğü en acı olaylardan biri yaşandı. Şehirde askerlik çağındaki tüm erkekler, bir otobüse bindirilerek kurşuna dizilmeye götürüldü. Peşinden genç, yaşlı, kadın, erkek demeden önlerine gelen herkesi öldürmeye başladılar. Sırplar, sivil halkı ormanlık alanlarda, fabrikalarda ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömüldü. 5 gün boyunca devam eden katliamda 8 bin 372 kişi öldürüldü. Bosna’daki savaş bu olaydan sonra dünya kamuoyundaki baskıların artmasına neden oldu ve aynı yıl ateşkes ilan edildi.
Her 11 Temmuz'da Potoçari anıt mezarlığı'nda defin töreni
Sırp askerleri, cesetleri tanınmaz hale getirerek onlarca toplu mezara gömdü. Soykırım kurbanlarından 600’ü olaydan 8 yıl sonra bulundu ve Potaçari Anıt Mezarlığı’na defnedildi. Bosna halkı, aradan geçen yıllara rağmen katliam kurbanlarının toplu mezarlarını aramaya devam ediyor. Toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda törenle toprağa veriliyor.