Almanya’da artan yaşam maliyetleri, özellikle düşük gelirli haneler üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor. Federal İstatistik Ofisi’nin (Destatis) yayımladığı 2023 Gelir ve Tüketim Araştırması’na (EVS) göre, aylık geliri 1.300 euronun altında olan haneler, harcamalarının büyük bölümünü kira ve gıdaya ayırmak zorunda kalıyor.
Araştırmaya göre bu gelir grubundaki haneler, tüketim harcamalarının yüzde 64’ünü yalnızca konut ve gıda giderlerine harcıyor. Bu da aylık ortalama 780 euroya karşılık geliyor. Destatis, bütçenin büyük kısmının temel ihtiyaçlara gitmesi nedeniyle düşük gelirli ailelerin diğer harcama kalemlerine neredeyse hiç pay ayıramadığını vurguluyor.
Federal İstatistik Ofisi değerlendirmesinde, “Gelir seviyesi düştükçe gıda ve konut harcamalarının toplam yaşam maliyetleri içindeki payı belirgin biçimde artıyor” ifadesine yer verildi.
Tüm haneler genelinde kira ve gıdanın toplam harcamalar içindeki payı ortalama yüzde 52 seviyesinde bulunuyor. Ancak aylık net geliri 5.000 euro ve üzerinde olan hanelerde bu oran yüzde 47’ye düşüyor. Gelir yükseldikçe ulaşım, giyim, eğlence ve boş zaman faaliyetleri gibi isteğe bağlı harcamaların bütçe içindeki payı artış gösteriyor.
Harcama dağılımında gelir farkı belirgin
Beş yılda bir yapılan Gelir ve Tüketim Araştırması’na 2023 yılında yaklaşık 54 bin hane katıldı. EVS sonuçları, gelir grupları arasındaki farkların yalnızca toplam harcama miktarında değil, harcamaların dağılımında da açıkça görüldüğünü ortaya koydu.
Üst gelir grubundaki haneler bütçelerinin daha büyük kısmını eğlence, kültür, mobilya, tatil, ulaşım ve dayanıklı tüketim mallarına ayırabilirken, düşük gelirli hanelerde bu tür harcamalar oldukça sınırlı kalıyor.
Ortalama hane giderleri beş yılda arttı
2023 yılında Almanya’da ortalama bir hane, ayda 3.030 euro tüketim harcaması yaptı. Bu rakam 2018’de 2.700 euro seviyesindeydi. Böylece beş yıl içinde aylık harcamalar 330 euro, yıllık bazda ise yaklaşık 3.960 euro arttı. Destatis, bu artışta özellikle enerji maliyetleri ile gıda fiyatlarındaki yükselişin etkili olduğunu belirtiyor.
Dijital giderler düşük gelirli haneleri daha fazla etkiliyor
Araştırma ayrıca internet ve mobil iletişim sözleşmeleri, dijital abonelikler, bilgisayar ve telefon gibi bilgi ve iletişim harcamalarında da dikkat çekici bir artışa işaret ediyor. Bu giderlerin bütçe içindeki payı, düşük gelirli hanelerde diğer gelir gruplarına kıyasla daha yüksek. Uzmanlara göre bunun temel nedeni, zorunlu teknoloji harcamalarının düşük gelirli ailelerin bütçesine oransal olarak daha fazla yük bindirmesi.
En büyük gider konut
2023 verilerine göre ortalama bir hane bütçesinde en büyük harcama kalemi yüzde 38 ile konut giderleri oldu. Gıdaya ayrılan pay yüzde 14, ulaşıma ayrılan pay ise yüzde 12 olarak kaydedildi. Ulaşım giderlerini eğlence, spor, kültür ile restoran ve konaklama harcamaları takip etti.