Hadis ilminin en güvenilir kaynaklarından biri olarak kabul edilen Sahih-i Buhari’nin nadir nüshalarından biri, Kosova’nın başkenti Priştine’de muhafaza ediliyor. Yunini rivayet zincirine dayanan bu el yazması eser, Arnavutluk ve Balkanlar’daki İslam kültür mirasının önemli parçalarından biri olarak kabul ediliyor.
Gelişmeleri kaçırmayın! Avrupa’dan ve dünyadan en güncel haberler artık cebinizde.
- WhatsApp kanalımıza katılın, özel haberler ve analizlere anında ulaşın
- Anlık bildirimlerle sıcak gelişmeleri ilk siz öğrenin
Eserin, Ali ibn Abdullah tarafından kaleme alındığı ve 18. yüzyılda Kosova’nın Yakova kentinde dönemin ileri gelenlerinden Süleyman Paşa tarafından satın alınarak Hadum Camii’ne vakfedildiği belirtiliyor. O tarihten bu yana birçok savaş, yangın ve yıkıma rağmen korunmayı başaran kitap, Kosova İslam Birliği tarafından bugünkü konumuna taşındı.
Tarihi Eser Lübnan’da Çoğaltıldı
1950’li yıllarda dönemin Kosova İslam Birliği Başkanı Bajram Agani, ülkedeki camilerde bulunan birçok nadir eseri toplayarak İslam Birliği’nin merkez kütüphanesinde koruma altına aldı. Bu kapsamda Sahih-i Buhari nüshası da daha güvenli bir ortamda muhafaza edilmeye başlandı.
2022 yılında, eserin Arap-İslam dünyasındaki okuyuculara ulaştırılması amacıyla Lübnan’daki bir yayınevi ile iş birliğine gidildi. Hazırlanan baskılar Temmuz 2025’te düzenlenen özel bir törenle sembolik olarak eski yeri Hadum Camii’ne getirildi ve şu anda Priştine İslam Araştırmaları Fakültesi kütüphanesinde korunuyor.
Kosova, Hadis Biliminde Önemli Bir Konuma Yükseliyor
Kosova İslami Araştırmalar ve İncelemeler Enstitüsü Müdürü Sabri Bajgora, bu eserin sadece bölge değil, İslam dünyası açısından da büyük değer taşıdığını belirterek, “Bu kitap, 1765’te yazıldı ve 1785’te Hadum Camii’ne vakfedildi. Uzun yıllar Yakova’daki medrese hocaları tarafından öğrenciler için kullanıldı. Bu eserle Kosova, hadis alanında uluslararası düzeyde tanınan bir konuma geldi,” ifadelerini kullandı.
Bajgora ayrıca, enstitü olarak 1000’den fazla benzer eseri gün yüzüne çıkarmayı hedeflediklerini, halktan ve hocalardan gelen bağışlarla arşivin her geçen gün büyüdüğünü aktardı.
“Hadis İlmi Açısından Emsalsiz”
Kosova’da yaşayan ve ünlü hadis alimi Abdulkadir Arnauti’nin torunu olan Abdulkadir Mahmud Arnauti, eserin tanıtımında ve Arap dünyasına ulaştırılmasında köprü görevi üstleniyor. Arnauti, “Bu nüsha bizim için büyük bir onur kaynağı. Lübnan’da basıldıktan sonra tüm önemli İslam kütüphanelerine dağıtıldı. Kitap fuarlarında büyük ilgi görüyor. Hadis ilmi açısından çok kıymetli ve aranan bir eserdir,” dedi.
Sahih-i Buhari Nedir?
Muhammed bin İsmail el-Buhari tarafından derlenen Sahih-i Buhari, Kur’an-ı Kerim’den sonra en güvenilir kitapolarak kabul edilir. Buhari, yalnızca sağlam senet zincirine sahip hadisleri derleyerek titizliğiyle öne çıkmıştır. Bu yönüyle eser, İslam dünyasında hadis ilminin temel taşlarından biri haline gelmiştir.